Wageningen: VOCl’s en TEX ***

In situ saneringstechniek: Gestimuleerde biologische afbraak, aeroob, Gestimuleerde biologische afbraak, anaeroob

Project naam: Wageningen: VOCl's en TEX *** Casus ingediend door: BioSoil Contactpersoon: Mw. C. v.d. Steenoven Postadres: Nijverheidsweg 27 3341 LJ Hendrik Ido Ambacht Telefoonnummer: 078-6820140 Email-adres: c.vandesteenoven@biosoil.com

Land: Nederland Plaatsnaam/region/provincie: Wageningen, Gelderland (toekomstig) gebruik locatie: Industrie Was de locatie tijdens de actieve sanering bebouwd? Ja

In situ saneringstechniek: Gestimuleerde biologische afbraak, aeroob, Gestimuleerde biologische afbraak, anaeroob

Toelichting techniek: Er was een tolueen- en PER-verontreiniging, die verticaal van elkaar waren gescheiden (tolueen boven en PER onder). De lagen zijn ook gescheiden behandeld. De tolueenverontreiniging is aëroob behandeld en de PER-verontreiniging anaëroob. Zijn er ook andere saneringstechniek ingezet? Ja, een deel van de bovengrond het parkeerterrein met vooral een tolueen verontreiniging is tot grondwaterniveau ontgraven. De ontgraven grond is gereinigd in een landfarm op een nabijgelegen terrein en op locatie teruggebracht (3000 m³). Nazorg noodzakelijk? Ja, een funderingsstrook was aangevuld met afval waarin zich kennelijk ook PER en TRI bevond. Deze strook is als coulance gereinigd m.b.v. een pump & treat-maatregel. De verontreiniging onder de gebouwen was uitgesloten van de saneringsmaatregel. Na afloop van de sanering is nog enige tijd een grondwater onttrokken, bezuiverd en geloosd tot een acaptabel niveau werd bereikt. Motivatie voor keuze techniek: De omvang van de verontreiniging was zodanig, dat er in feite geen andere mogelijkheden waren.

Behandelde verontreiniging: Vluchtige gechloreerde koolwaterstoffen (VOCl's) Vluchtige aromaten, exclusief benzeen TEX Er was op het terrein een drukkerij gevestigd. Er had een tolueen gelegen, waar lekkages waren opgetreden. In de druikkerij waren ook gechloreerde oplosmiddelen gebruikt. Medium verontreiniging: Grond/puur product en grondwater Omvang verontreiniging: 200.000 m3 Diepte verontreiniging: 10 [m –mv]

Bodemtype: Overwegend zand met kleilenzen Verzadigde/onverzadigde zone? Verzadigde zone en onverzadigde zone Doorlatendheid: > 0,1 m/dag , bepaald aan de hand van veldgegevens Stroomsnelheid of verhang grondwater: ca 75 m/jaar

Saneringsdoel: Eindconcentratie PER concentratie: 10 µg/l TRI concentratie: 125 µg/l cis-DCE concentratie: 5 eenheid:µg/l VC concentratie: 76 µg/l Voor tolueen was de doelstelling 250 µg/l Is het saneringsdoel bereikt? Ja Start- en eindconcentratie en vrachtverwijdering: VOCl startconcentratie: vrij product; eindconcentratie: < 50 µg/l ,br> totale vracht start: zie opmerking; totale vracht eind: <0,1 [kg] Tolueen startconcentratie: vrij product; eindconcentratie: < 250 µg/l totale vracht start: zie opmerking; totale vracht eind: < 0,1 [kg] Periode uitvoering actieve saneringsfase: 9 november 1999 tot begin 2004 Periode uitvoering passieve saneringsfase: De passieve fase is afgerond. Uitvoeringsperiode:begin 2004 tot medio 2006 Totale kosten passieve/nazorg fase: in totaal budget Totale kosten actieve saneringsfase: € 1.250.000

Probleemeigenaar: VADA/Compotex Aannemer: BioSoil Saneringsplan: BioSoil Saneringsonderzoek: DHV Bevoegd gezag: Provincie Gelderland Contact informatie van betrokkenen:

Lessons learned: Bij opmerkingen is de bodemopbouw voor de locatie weergegeven, zoals deze ook in alle rapporten was vermeld. In de praktijk week de werkelijke bodemopbouw hier sterk van af. Op een verschillende terreingedeelten was de ondiepe kleilaag bijvoorbeeld volledig afwezig. Dit had grote invloed op de verdeling van de verontreiniging en op de aanleg van het saneringssysteem. Direct naast de saneringslocatie werden rioleringswerkzaamheden uitgevoerd, waarbij ook een bronnering nodig was. Het betrokken ingenieursbureau had verzuimd rekening te houden met de aanwezige verontreiniging, waardoor de tolueen verontreiniging werd verplaatst en zo buiten de saneringslocatie terecht kwam. Opmerkingen: De geschematiseerde lokale bodemopbouw kan als volgt worden omschreven: 0,0 - 3,0 m-mv; klei met plaatselijk zandlaagjes 3,0 - 3,5 m-mv; zandige klei 3,5 - 4,0 m-mv; matig siltig fijn zand 3,5 - 30 m-mv; goed doorlatend grindig zand 30 - 35 m-mv; eerste scheidende laag; klei De verontreiniging met chloorkoolwaterstoffen strekte zich naar de diepte uit tot aan de eerste scheidende laag. Aangezien er ook verontreinigd grondwater naar de locatie toe stroomde afkomstig uit het centrum van Wageningen, werd besloten de sanering in eerste instantie te beperken tot 10 m-mv. In een latere fase zou dan worden nagegaan welke maatregelen nodig zouden zijn voor het diepere pakket. Deze fase heeft (nog) niet plaatsgevonden. Om hercontaminatie te voorkomen heeft BioSoil een bioscherm langs de Costerweg aangebracht. Later is dit uitgebreid aan de Walstraat (zie case bioscherm). In het gebied met de tolueenverontreinigng werd een systeem in twee lagen toegepast. In de eerste laag tot ca 6,5 m-mv werden aërobe omstandigheden gecreëerd voor de afbraak van tolueen en in het daaronder gelegen pakket anaërobe voor de omzetting van PER en TRI. De samenstelling van het toe te passen nutriëntenmengsel voor de tolueen afbraak was afgestemd op de anaërobe sanering in het diepere pakket. Bij de afronding van de sanering bleek, dat door convevtie en dispersie enige hercontaminatie optrad van het gereinigde pakket uit het diepere grondwater (onder 10 m-mv). Het instromend grondwater werd gereinigd in het bioscherm, waardoor er een overall afname van de vracht aan chloorkoolwaterstoffen optrad. Mede om die reden werden geen verdere maatregelen verlangd door het bevoegd gezag.

Gerelateerde technieken: Gestimuleerde biologische afbraak, aeroob, Gestimuleerde biologische afbraak, anaeroob

Gerelateerde HIP-pilots: HIP-pilot bronkarakterisatie VOCI-verontreiniging op bebouwde locatie, HIP-pilot direct push shock load protamylasse – bereik en werking substraat, HIP-pilot specifieke monitoringstechnieken, HIP-pilot stabiele eindsituatie grondwaterverontreiniging met VOCl’s 1, HIP-pilot stabiele eindsituatie grondwaterverontreiniging met VOCl’s 2, HIP-Pilot stimuleren biologische afbraak VOCl’s – vergelijking 2 substraten